Шматлікімі мерапрыемствамі азнаменаваны ў раёне вялікія святы — Дзень Незалежнасці Рэспублікі Беларусь, 70-годдзе вызвалення ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, 55-годдзе сустрэч на Кургане Дружбы, 90-годдзе з дня ўтварэння Верхнядзвінскага раёна.

Гэтымі важнымі для кожнага жыхара падзеямі Верхнядзвіншчына жыла задоўга да самой святочнай даты. Горад і вёскі добраўпарадкоўваліся, прыгажэлі, наводзіўся асобы парадак на месцах воінскіх пахаванняў, абсталёўваўся раённы музей, у райцэнтры рэканструяваны сквер з мемарыялам Памяці. Не злічыць мерапрыемстваў, праведзеных з нагоды 70-й гадавіны вызвалення Беларусі ў райвыканкаме, сельскіх Саветах, працоўных калектывах, культустановах і школах, грамадскіх арганізацыях.

Напярэдадні гадавіны вызвалення Беларусі і юбілею раёна ў райвыканкаме адбылася сустрэча з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны і працы, на якой кіраўнік раёна І.І.Марковіч падзякаваў ім за вялікі ўклад у абарону Радзімы і будаўніцтва мірнага жыцця і ўручыў узнагароды з нагоды знамянальных дат.
3 ліпеня святкаванне пачалося на гарадской плошчы, дзе сабраліся ветэраны вайны і працы, кіраўніцтва раёна, святары, дэлегацыі з Себежа і Наваполацка, прадстаўнікі працоўных калектываў і грамадскіх арганізацый, жыхары Верхнядзвіншчыны. Віншуючы ўсіх з Днём Незалежнасці і гістарычнымі датамі, старшыня раённага выканаўчага камітэта І.І. Марковіч адзначыў, што галоўнае дзяржаўнае свята нездарма суадносіцца з часам вызвалення краіны ад фашысцкіх захопнікаў: паняцці свабода і незалежнасць непадзельныя. У гэты асобы дзень мы аддаем глыбокую даніну памяці тым, хто ахвяраваў жыццём за Радзіму ў барацьбе з ворагам, дзякуем ветэранам за ратную і мірную працу, захаванне традыцый мужнасці і патрыятызму.

Кіраўнік раёна нагадаў нялёгкі шлях да самавызначэння. Наша зямля не аднойчы спусташалася варожымі нашэсцямі, але заўсёды ўзнімалася з руін і будавала свой лад жыцця. Верхнядзвіншчына дала сусвету вучонага І. Чэрскага, стваральніка тувінскай пісьменнасці А. Пальмбаха, фалькларыста і грамадскага дзеяча І. Храпавіцкага, пісьменнікаў Т. Хадкевіча, Э. Самуйлёнка, Г. Геродніка і іншых знакамітых людзей.
Асобай старонкай у гісторыю нашай Айчыны ўпісана Вялікая Айчынная вайна. 1110 дзён і начэй доўжылася фашыская акупацыя раёна, і ўсе яны былі напоўнены мужнай і гераічнай барацьбой з ворагам. Героямі Савецкага Саюза сталі ўраджэнцы раёна М.Мядзель, А.Бурак, С.Забагонскі, І.Кабзун, І.Макеенак, Н.Траян, Э.Лаўрыновіч. Мы ганарымся подзвігамі байцоў партызанскіх фарміраванняў, якімі камандавалі Героі Савецкага Саюза В.Няклюдаў і І.Захараў, а таксама А.Грыгор’еў, У.Сімацкі, Р.Герасімаў. На тэрыторыі раёна дзейнічалі 1 і 2 Дрысенскія, Асвейская партызанскія брыгады, народныя мсціўцы з Расіі, спецатрады «Баявы» і «Бясстрашны».

Вызваленне прыйшло на нашу зямлю летам 1944-га, калі ў ходзе аперацыі «Баграціён» войскамі 1-га, 2-га і 3-га Беларускага і 1-га Прыбалтыйскага франтоў ва ўзаемадзеянні з партызанскімі брыгадамі была разгромлена нямецкая група армій «Цэнтр». Наш раён вызвалялі воіны 119-й і 332-й дывізій 5-га танкавага корпусу, часцей і падраздзяленняў 1-га і 2-га Прыбалтыйскіх франтоў падчас Полацкай аперацыі, якая пачалася 30 чэрвеня 1944 года. 12 ліпеня быў вызвалены Верхнядзвінск, 17-га — г.п. Асвея і в. Бігосава.

Перамога далася дарагой цаной: у барацьбе за свабоду Беларусь страціла кожнага трэцяга свайго жыхара, верхнядзвінская зямля — кожнага другога. За гады вайны тут загублена больш 20 тысяч чалавек, 5 тысяч паляглі на франтах і ў партызанскіх атрадах, фашыстамі спалена 426 вёсак, 186 з якіх не адрадзіліся да жыцця.
Спатрэбілася не адно дзесяцігоддзе, каб узняць народную гаспадарку і ўдыхнуць жыццё ў скалечаны вайной раён. У працы людзі таксама прадэманстравалі неўміручую волю і гераізм. Шасцёра нашых землякоў адзначаны вышэйшай узнагародай — Зоркай Героя Сацыялістычнай Працы. Больш 350 узнагароджаны ордэнамі.
Кіраўнік раёна адзначыў, што сённяшняе пакаленне верхнядзвінцаў беражліва захоўвае гістарычную спадчыну і шмат сіл аддае далейшаму развіццю рэгіёна. Забяспечваецца станоўчая дынаміка эканамічнага развіцця, раён лідзіруе ў вобласці па вытворчасці сельгаспрадукцыі, мадэрнізуе вытворчасць, нарошчвае выпуск канкурэнтаздольнай прадукцыі, пашырае рынкі збыту. У 28 краін экспартуецца звыш 50 найменняў прадукцыі. У раёне развіваецца сацыяльная сфера, з’яўляюцца новыя аб’екты добраўпарадкавання.
І.І. Марковіч асоба падзякаваў жыхарам раёна, працоўным калектывам і кіраўнікам, якія ўнеслі свой уклад у рэканструкцыю краязнаўчага музея і мемарыяла Памяці ў гарадскім скверы. Ён выказаў упэўненасць, што патрыятызм, духоўная моц і імкненне да стваральнага жыцця землякоў будуць заўсёды ўмацоўваць нашу дзяржаўнасць.

Са словамі прывітання да жыхароў Верхнядзвіншчыны звярнуўся кіраўнік расійскай дэлегацыі, галава Себежскай адміністрацыі Л.М. Курсянкоў. Ён нагадаў моцныя сувязі, якія існуюць паміж беларускім і расійскім народам, у прыватнасці, цеснае супрацоўніцтва верхнядзвінцаў і себяжан у галінах эканомікі, адукацыі, культуры, спорту, прыгранічнага ўзаемадзеяння. Гэтыя сувязі мацнеюць год ад году, што гаворыць аб імкненні да добрасуседства і ўзаемавыгаднага развіцця.
З нацыянальнымі датамі і 90-годдзем утварэння раёна верхнядзвінцаў павіншаваў намеснік генеральнага дырэктара ААТ «Нафтан» С.К. Брыкун. Нафтахімікі даўно сябруюць з суседзямі з Верхнядзвіншчыны і прыходзяць на дапамогу ў складаныя часы сельгасработ. У сваю чаргу, гараджане ўдзячны працаўнікам зямлі за іх цяжкую і такую патрэбную ўсім справу — карміць народ. Госці жадалі жыхарам раёна далейшага росквіту і плёну ва ўсіх справах.

Пацвярджэннем жыццяздольнасці верхнядзвінскай зямлі стала шэсце працоўных калектываў, у якім удзельнічалі прадстаўнікі прамысловых і сельскагаспадарчых прадпрыемстваў, арганізацый сацыяльнай і фінансавай сфер, розных служб і грамадскіх суполак. Адкрылі святочны рух калона матацыклістаў з флагамі і шарэнгі служачых сілавых структур. У адзіным страі прайшлі людзі розных прафесій, якія сваёй працай мацуюць агульны дабрабыт.
Удзельнікі ўрачыстасці ўсклалі кветкі да Мемарыялу ў гарадскім скверы і ўшанавалі памяць воінаў-вызваліцеляў мінутай маўчання.
Урачыстае шэсце ў суправаджэнні аркестра і задорных песень творчых калектываў накіравалася ў гарадскі парк, дзе разгарнулася вялікая святочная праграма. Наведвальнікаў сустракалі гасцінныя дворыкі ўсіх сельскіх Саветаў раёна, дзе гаспадары з любоўю расказвалі аб сваёй зямлі і яе людзях, дэманстравалі краязнаўчыя матэрыялы, работы народных майстроў, запрашалі пачаставацца стравамі нацыянальнай кухні. Свае выставачна-гандлёвыя рады прадставілі прамысловыя і абслугоўваючыя прадпрыемствы раёна, Дом рамёстваў, майстры народнай творчасці. Былі адкрыты «Кірмаш дабрыні» аддзялення маладых інвалідаў і палатка здароўя, гасцей заклікалі бяспройгрышныя латарэі. Нямала наведвальнікаў сабралі выстава карцін выхаванцаў дзіцячай школы мастацтваў «Верхнядзвінскі вернісаж» і фотавыстава Валерыя Салаўёва, прысвечаная роднаму гораду. З пашанай спыняліся землякі каля фотагалерэі «Твары Перамогі», дзе знаходзілі партрэты ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны, дзякуючы якім і стала магчымым гэта шчаслівае мірнае жыццё.
Свята набірала размах на гульнёвых і танцавальных пляцоўках, былі арганізаваны конныя прагулкі і паказальныя выступленні супрацоўнікаў РАНС і пагранічнікаў-кінолагаў, шматлікія спартыўныя спаборніцтвы. Багатым святочным асартыментам парадавалі гандлёвыя рады райспажыўтаварыства.
Лепшыя творчыя калектывы і салісты раёна далі вялікі святочны канцэрт у выглядзе тэтралізаванага прадстаўлення аб гісторыі Верхнядзвіншчыны. Падчас яго старшыня райвыканкама І.І. Марковіч і старшыня райсавета дэпутатаў І.Ф. Козел уручылі ўзнагароды за эфектыўную працу і ўклад у развіццё раёна прадстаўнікам вытворчай і сацыяльнай сфер, грамадскага жыцця, адметным жыхарам і сем’ям раёна. Былі ўшанаваны доўгажыхары, шматдзетныя сем’і, маладажоны, маладыя бацькі, у якіх напярэдадні свята нарадзіліся немаўляты. Асобна павіншавалі на сцэне спартыўныя сем’і і пераможцаў раённых спартакіяд.
Урачыстасць працягвалася канцэртам групы «Праект», маладзёжнай дыскатэкай, народным гуляннем.
А вянчалі свята агульнае выкананне гімна Беларусі і феерверк над горадам і старажытнай Дзвіной, за які верхнядзвінцы асабліва ўдзячны спонсару — бізнесмену Мікалаю Вараб’ю.
Гэты трыумф жыцця сведчыў аб тым, што вялікія ахвяры і намаганні на шляху да свабоды не былі дарэмнымі — мы жывем у мірнай і стваральнай Айчыне, адчуваючы прыналежнасць да мудрага і мужнага народа, які здольны будаваць свой светлы лёс.
* * *
У нядзелю адбылася 55-я сустрэча ветэранаў, жыхароў Беларусі, Расіі і Латвіі на Кургане Дружбы, падрабязней аб якой — у бліжэйшых нумарах газеты.
Яніна ПАКУЛЬНЕВІЧ.
Фота Валерыя САЛАЎЁВА.

Гавораць госці свята

Дар’я Казьякова, дырэктар Бюджэтнай установы «Маладзёжны цэнтр Себежскага раёна»,
дэпутат Пскоўскага абласнога Сходу дэпутатаў
— Уражанні ад наведвання Верхнядзвінскага раёна самыя пазітыўныя! Ужо калі перасеклі мяжу, адчулі, якія тут гаспадарлівыя і культурныя людзі. Абкошаныя абочыны, да-гледжаныя палі, чысціня ў населеных пунктах,- ва ўсім бачны парадак. Сам горад уразіў добраўпарадкаваннем і гасцін-насцю, цеплынёй сяброўскіх сустрэч.
Вельмі спадабалася свята: падчас урачыстага шэсця ўпэўніліся, што ў вас захавана народная гаспадарка, ёсць моцныя працоўныя калектывы, шмат маладых людзей застаецца працаваць на роднай зямлі. Значыць, у яе ёсць будучыня.
Святочныя мерапрыемствы — яркія, прасякнутыя нацыянальным каларытам. Удзячны за запрашэнне, дзякуючы якому атрымалі станоўчы зарад эмоцый, набылі новых сяброў і неацэнны вопыт, які выкарыстаем у сваёй рабоце.
Вадзім Байкоў,
дэпутат Сходу дэпутатаў Себежскага раёна
— Я вельмі рады, што трапіў на гэта цудоўнае свята — проста ў захапленні ад убачанага! Верхнядзвінск зачароўвае ўтульнасцю і чысцінёй, добразычлівасцю людзей, якія рады гасцям. Адчуваецца, што беларусы цэняць свае нацыянальныя карані і з павагай адносяцца да народаў-суседзяў. Свята надзвычай насычанае і багатае зместам, і гэта гаворыць аб тым, якія тут таленавітыя і працавітыя людзі.
Віншую верхнядзвінцаў з 90-годдзем утварэння раёна і жадаю шчасця, здароўя, каб ваша зямля і далей мацнела і квітнела.